DRZEWA OZDOBNE

Ewodia Daniela (= ewodia aksamitna) – Tetradium daniellii (Benn.) T.G. Hartley

Rodzina: Rutaceae – rutowate

Stanowisko:	słoneczne, osłonięte
Gleba:	świeża, żyzna
Termin kwitnienia:	k. VII-IX
Długość kwitnienia:	> 1 mies.
Rozmnażanie:	siew nasion
Wydajność miodowa:	200 kg/ha
Wydajność pyłkowa:	40 kg/ha
Kolor obnóży:	złocistożółty

Ewodia Daniela
Tetradium daniellii (Benn.) T.G. Hartley
[DE] Die Samthaarige Stinkesche
[EN] bee-bee tree, Korean evodia

Jest drzewem dorastającym do 10-15 m wysokości o nisko osadzonej, szerokiej koronie. Wykształca duże (do 30 cm długości) nieparzystozłożone liście, które po roztarciu wydzielają nieprzyjemny zapach.

Zarówno liście, jak i łodygi pokryte są przez liczne włoski nadające im aksamitną miękkość, co znalazło odzwierciedlenie w polskiej nazwie gatunkowej.

Ewodię można rozmnażać z nasion, które najlepiej poddać stratyfikacji (przetrzymać przez zimę w wilgotnym piasku i chłodzie). Wiosną (IV) wysiewa się je do gruntu, a jesienią, celem zabezpieczenia przed mrozem, dołuje młode siewki na płasko.

Wiosną kolejnego roku rośliny należy przesadzić do szkółki w rozstawie 60-80 × 30 cm, a po 2-3 latach wysadzić na miejsce stałe. Młode drzewka szybko rosną i już w 5-6 roku życia mogą wydać pierwsze kwiaty.

Perełkowiec japoński (= sofora japońska, sofora chińska, szupin japoński) – Styphnolobium japonicum (L.) Schott

Rodzina: Fabaceae – bobowate

Stanowisko:	słoneczne
Gleba:	żyzna, przepuszczalna, umiarkowanie sucha, zasobna w składniki pokarmowe
Termin kwitnienia:	VII-VIII
Długość kwitnienia:	~ 5 tyg.
Rozmnażanie:	siew nasion
Wydajność miodowa:	70-300 kg/ha
Wydajność pyłkowa:	brak danych
Kolor obnóży:	żółty

Perełkowiec japoński
Styphnolobium japonicum (L.) Schott
[DE] Der Japanische Schnurbaum
[EN] Japanese pagoda tree

Jest wysokim (do 30 m) drzewem o szerokiej, zaokrąglonej lub parasolowatej koronie. Mimo nazwy – nie pochodzi z Japonii, lecz z Korei i Chin, zaś w Kraju Kwitnącej Wiśni jest od wieków sadzony, najczęściej jako przyświątynne drzewo.

Do Europy sprowadzili go Francuzi w 1747 r., a wkrótce jego uprawa w celach ozdobnych stała się popularna na południu i zachodzie.

Roślina wykształca pierzastozłożone liście utworzone z 7-17 ciemnozielonych jajowatych listków o zaostrzonych wierzchołkach. W VII-VIII pojawiają się białokremowe, przyjemnie pachnące kwiaty o długości 1,5 cm. Na górnym płatku korony (żagielku) widoczna jest żółtozielonkawa plamka wskazująca owadom drogę do nektaru.

Kwiaty zebrane są w wiechy (do 30 cm długości) na szczytach pędów liczące 50-100 kwiatów. Kwitnienie trwa około 5 tygodni. Owocem jest długi, mięsisty, przewęzisty strąk, od którego wyglądu pochodzi nazwa perełkowiec.

Przed siewem zaleca się ich moczenie przez kilka godzin. Nasiona należy wysiewać w IV do zimnego inspektu lub w V wprost do gruntu. Siewki dołuje się jesienią.

Lipa krymska – Tilia × euchlora K. Koch

Rodzina: Malvaceae – ślazowate

Stanowisko:	słoneczne
Gleba:	żyzna, świeża, dość wilgotna
Termin kwitnienia:	VII
Długość kwitnienia:	~ 2 tyg.
Rozmnażanie:	okulizacja, szczepienie
Wydajność miodowa:	300 kg/ha
Wydajność pyłkowa:	90 kg/ha
Kolor obnóży:	żółty

Lipa krymska
Tilia × euchlora K. Koch
[DE] Die Krim-Linde
[EN] Caucasian lime, Crimean linden

Drzewo osiąga wysokość do 20 m, cechuje się zaokrągloną lub stożkowatą koroną o dolnych pędach silnie zwieszających się w kierunku podłoża.. Liście mają jajowatą i asymetryczną, u podstawy ukośnie sercowatą blaszkę o długości do 10 cm.

Najodpowiedniejsze pod uprawę tego gatunku są gleby żyzne, świeże, dość wilgotne oraz stanowiska słoneczne. Roślinę można rozmnożyć przez szczepienie (wiosną) lub okulizację (latem) na siewkach lipy drobnolistnej lub szerokolistnej.

Lipa japońska – Tilia japonica (Miq.) Simonk.

Rodzina: Malvaceae – ślazowate

Stanowisko:	słoneczne
Gleba:	żyzna, świeża
Termin kwitnienia:	VII-VIII
Długość kwitnienia:	~ 2 tyg.
Rozmnażanie:	siew nasion, okulizacja
Wydajność miodowa:	280 kg/ha
Wydajność pyłkowa:	40 kg/ha
Kolor obnóży:	złotożółty

Lipa japońska
Tilia japonica (Miq.) Simonk.
[DE] die Japanische Linde
[EN] japanese linden

Jest niewielkim drzewem o stożkowatej koronie dorastającym do 10-12 m wysokości. Liście tego gatunku osiągają 5-8 cm długości, mają prawie okrągły kształt oraz zakończone są ostrym wierzchołkiem. Brzeg liści jest ostro piłkowany.

Dziesięć kwiatów produkuje średnio 3,2 mg pyłku. Wydajność pyłkowa z jednego drzewa wynosi średnio 400 g, z 1 ha 40 kg. Obnóża cechują się żółtą barwą.

Lipa japońska. Fot. Aneta Sulborska

Lipa japońska preferuje słoneczne stanowiska i żyzne, świeże gleby. Rozmnaża się przez nasiona wysiewane jesienią lub wiosną po stratyfikacji. Produkcja drzewek jest procesem długotrwałym (lipa wolno rośnie). Można też okulizować jej oczkami siewki lipy szerokolistnej.

Lipa wonna – Tilia insularis Nakai

Rodzina: Malvaceae – ślazowate

Stanowisko:	słoneczne
Gleba:	żyzna, dosyć głęboka
Termin kwitnienia:	VII-VIII
Długość kwitnienia:	~ 2-3 tyg.
Rozmnażanie:	siew nasion
Wydajność miodowa:	200 kg/ha
Wydajność pyłkowa:	40 kg/ha
Kolor obnóży:	złotożółty

Lipa wonna
Tilia insularis
[DE] Die Koreanische linde
[EN] Tilia insularis

Roślina pochodzi z Azji. Wykształca nieco rozpierzchłą koronę. Kwitnie kilka dni później niż lipa japońska. Kwitnienie jest obfite – w jednym kwiatostanie może być ponad 70 kwiatów. Kwiaty silnie pachną, mają ponad 30 pręcików i 5 staminodiów (płonnych pręcików). Początek kwitnienia obserwuje się około 15 VII. Owocem jest orzeszek.

Lipa srebrzysta (= lipa węgierska) – Tilia tomentosa Moench

Rodzina: Malvaceae – ślazowate

Stanowisko:	słoneczne
Gleba:	żyzna, dość głęboka
Termin kwitnienia:	VII-VIII
Długość kwitnienia:	~ 2 tyg.
Rozmnażanie:	siew nasion
Wydajność miodowa:	150 kg/ha
Wydajność pyłkowa:	140-150 g/drzewo
Kolor obnóży:	złotożółty

Lipa srebrzysta
Tilia tomentosa Moench
[DE] Die Silber-Linde
[EN] silver linden, silver lime

Dorasta do 30  m wysokości. Jej korona jest gęsta, szerokostożkowata o pędach skośnie wzniesionych. Młode gałązki są szarawe, filcowato owłosione, starsze mają czerwonobrązowy lub szarooliwkowy kolor.

Wydajność miodową z jednego drzewa oszacowano na około 1,5 kg, a z 1 ha około 150 kg. Podczas suszy zmienia się skład cukrów w nektarze (m.in. wzrasta ilość mannozy) i może być on szkodliwy dla pszczół, a zwłaszcza trzmieli – z tego powodu obserwuje się czasem pod drzewami sparaliżowane owady.

Lipa srebrzysta. Fot. Aneta Sulborska

Dziesięć kwiatów produkuje średnio 6,7 mg pyłku, z którego robotnice formują złotożółte obnóża. Masa pyłku wyprodukowana przez jedno drzewo wynosi średnio 140-150 g.

Lipa srebrzysta wykazuje dużą tolerancję w stosunku do warunków siedliskowych. Jest wytrzymała na mróz i suszę. Lubi słoneczne stanowiska oraz żyzne, dość głębokie gleby. Rozmnaża się z nasion wysiewanych jesienią lub wiosną (ale wówczas nasiona trzeba poddać stratyfikacji).

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"