BYLINY UPRAWNE
Lubczyk ogrodowy (= lubszczyk) – Levisticum officinale W. D. J. Koch
Rodzina: Apiaceae – selerowate
![]() |
słoneczne, ciepłe |
![]() |
lekka, przepuszczalna, zasobna w wapń i próchnicę, dostatecznie wilgotna |
![]() |
VI-VII |
![]() |
4-5 tyg. |
![]() |
siew nasion, podział |
![]() |
~ 550 kg/ha |
![]() |
35 kg/ha |
![]() |
beżowy |
Lubczyk ogrodowy
Levisticum officinale
[DE] Der Liebstöckel
[EN] Lovage
Tradycja uprawy lubczyku w Europie sięga VIII w. Roślina wykształca żeberkowaną, pustą w środku, w górze silnie rozgałęzioną łodygę, dorastającą do 1,2 m wysokości.
Liście mają podwójnie pierzastą blaszkę. Drobne, pachnące kwiaty (pszczoły ponoć lubią ich zapach) o niewyraźnym kielichu i zielonkawożółtej, pięciopłatkowej koronie, zebrane są w baldachy na szczytach łodyg. Elementy generatywne stanowi 5 pręcików i jeden słupek, którego zalążnię otacza pierścień tkanki nektarnikowej.
Kwitnienie jednego kwiatostanu trwa około 6-8 dni. We wszystkich organach rośliny występuje olejek lotny nadający roślinie bulionowy zapach i smak. Owocem jest podwójna rozłupnia. Korzenie i liście znalazły zastosowanie jako przyprawa kuchenna.
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Rośliny najlepiej rosną na stanowiskach ciepłych i słonecznych. Preferują gleby lekkie, przepuszczalne, zasobne w wapń i próchnicę, dostatecznie wilgotne. Lubczyk można rozmnażać przez podział lub nasiona.
_opt.jpeg)
Lubczyk ogrodowy. Fot. Aneta Sulborska
Najlepiej wysiewać je zaraz po zbiorze w VIII lub jesienią (gdyż szybko tracą siłę kiełkowania) wprost do gruntu lub na rozsadnik czy pod osłony. Zalecana rozstawa to 40-60 × 50 cm.
Melisa lekarska (= rojownik) – Melissa officinalis L.
Rodzina: Lamiaceae – jasnotowate
![]() |
słoneczne, ciepłe |
![]() |
przepuszczalna, umiarkowanie sucha lub lekko wilgotna, o średniej zawartości składników pokarmowych |
![]() |
VI-IX |
![]() |
~6-7 tyg. |
![]() |
siew, podział, sadzonki |
![]() |
30-150 kg/ha |
![]() |
brak danych |
![]() |
kremowy |
Melisa lekarska
Melissa officinalis L.
[DE] Die Zitronenmelisse
[EN] Lemon balm
Charakteryzuje się wzniesionym, krzaczastym pokrojem, dorasta do 1 m wysokości. Na organach nadziemnych obecne są włoski wydzielnicze produkujące olejek eteryczny, który nadaje całej roślinie przyjemny, cytrynowy zapach. Część podziemną stanowi poziome, rozgałęzione kłącze.
Łodygi nadziemne są czterokanciaste, ulistnione nakrzyżlegle. Liście mają sercowatojajowaty kształt, brzegiem są ząbkowano-karbowane. Kwiaty charakteryzują się białą, kremową, rzadziej fiołkową lub różową, dwuwargową koroną o długości 15 mm.
Zebrane są po 3-6 w nibyokółki wyrastające w kątach liści. Pojawiają się w drugiej dekadzie VI i kwitną do IX. Owocem jest rozłupnia rozpadająca się na cztery części. Podaje się, że melisa to znana od dawna roślina miododajna wprowadzona do uprawy przez starożytnych Rzymian i Greków.
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Melisa najlepiej rośnie na glebach przepuszczalnych, umiarkowanie suchych lub lekko wilgotnych, żyznych i zasobnych w próchnicę. Lubi stanowiska słoneczne, ciepłe i osłonięte.
Podczas chłodniejszych zim może przemarzać (zwłaszcza przy bezśnieżnej pogodzie), dlatego zaleca się jej okrywanie.
Melisę można rozmnażać przez sadzonki, podział, wysiew nasion – wprost do gruntu (4-5 kg/ha) jesienią lub wiosną w rzędy co 40 cm lub na rozsadnik (do tunelu bądź inspektu). Jeśli pozwolimy roślinom zawiązać owoce, wówczas same się rozsieją.

Melisa lekarska. Fot. Aneta Sulborska