DRZEWA OZDOBNE

Pigwa pospolita – Cydonia oblonga Mill.

Rodzina: Rosaceae – różowate

Stanowisko:	słoneczne
Gleba:	świeża, żyzna, wilgotna
Termin kwitnienia:	V-VI
Długość kwitnienia:	~2 tyg.
Rozmnażanie:	siew nasion, odkłady, sadzonki zdrewniałe
Wydajność miodowa:	2-15 kg/ha
Wydajność pyłkowa:	30 g/ drzewo
Kolor obnóży:	żółtawy

Pigwa pospolita
Cydonia oblonga Mill.
[DE] Die Quitte
[EN] quince

Łacińska nazwa rodzajowa pigwy pochodzi od miasta Cydon położonego na Krecie, gdzie w starożytności znajdowało się centrum uprawy tej rośliny. Pigwa jest szerokim krzewem lub małym drzewem dorastającym do 6-8 m wysokości.

Jej liście z wierzchu są ciemnozielone, spodem szarawozielone, filcowate. Duże (4-5 cm średnicy), białe lub bladoróżowe kwiaty wyrastają pojedynczo na owłosionych szypułkach. Rośliny kwitną w V-VI, niestety często przemiennie.

Gotowane lub namoczone nasiona wydzielają śluz, który łagodzi kaszel oraz jest pomocny w stanach zapalnych żołądka i jelit. Drewno rośliny stosowane jest w tokarstwie.

Pigwa pospolita. Fot. Aneta Sulborska

Kwiaty pigwy dostarczają pyłku i nektaru, który jest łatwo dostępny dla pszczół. Najintensywniejszy oblot owadów występuje w godzinach 12:00-14:00.

Pigwę można łatwo rozmnożyć przez nasiona, odkłady lub sadzonki zdrewniałe pobierane z obrączką (zgrubieniem, z którego wyrastał pęd na roślinie matecznej).

Oliwnik wąskolistny – Elaeagnus anguolia L.

Rodzina: Oleaceae – oliwkowate

Stanowisko:	słoneczne
Gleba:	praktycznie każda ogrodowa, sucha
Termin kwitnienia:	V-VI
Długość kwitnienia:	~2 tyg.
Rozmnażanie:	siew nasion, odrośla korzeniowe, odkłady, sadzonki zielne
Wydajność miodowa:	50-100 kg/ha
Wydajność pyłkowa:	35-80 kg/ha
Kolor obnóży:	żółty

Oliwnik wąskolistny
Elaeagnus anguolia L.
[DE] Die Schmalblättrige Ölweide
[EN] Russian olive, silver berry

Jest ciernistym krzewem lub drzewkiem dorastającym do 8 m wysokości. Łacińska nazwa rodzajowa rośliny wywodzi się od greckich słów elaia, élaios = drzewo oliwne i hagnus = czysty, niewinny. Gałęzie najczęściej zwisają i są pokryte przez lancetowate, podobne do wierzby liście o długości do 8 cm.

Wewnątrz owoców znajdują się nasiona o prążkowanej powierzchni, które po połknięciu przez ptaki pełnią w ich przewodach pokarmowych rolę gastrolitów – „kamyków” ułatwiających mechaniczne trawienie. Owoce mogą być też spożywane przez ludzi.

Oliwnik wąskolistny. Fot. Aneta Sulborska

Oliwnik wąskolistny jest zaliczony do dobrych wczesnoletnich pożytków i jest chętnie odwiedzany przez pszczoły. Robotnice oblatują kwiaty praktycznie przez cały dzień.

Kwiaty dostarczają pyłku oraz wydzielają duże ilości nektaru, zwłaszcza przy ciepłej i słonecznej pogodzie oraz stosunkowo dużej wilgotności powietrza. Podczas upałów kwiaty nektarują tylko 2 dni a robotnice nie są w stanie zebrać dużych ilości wziątku.

Z uwagi na słaby system korzeniowy, rośliny są niestabilne i łatwo ulegają wykrotom (np. przy silnych wiatrach), tym samym krótko żyją. Najłatwiejszym sposobem rozmnażania oliwnika jest wysiew nasion jesienią na głębokość 2-3 cm, na rozsadnik lub zimą pod osłony. Można także pobierać sadzonki zielne, odrośla korzeniowe i robić odkłady.

Oliwnik wąskolistny. Fot. Aneta Sulborska

Oliwnik srebrzysty – Elaeagnus commutata Bernh. ex Rydb.

Rodzina: Oleaceae – oliwkowate

Stanowisko:	słoneczne
Gleba:	sucha, piaszczysta
Termin kwitnienia:	V-VI
Długość kwitnienia:	~2 tyg.
Rozmnażanie:	odrośla korzeniowe, sadzonki zielne, nasiona, odkłady
Wydajność miodowa:	brak danych
Wydajność pyłkowa:	3,3 mg/ 10 kwiatów
Kolor obnóży:	żółty

Oliwnik srebrzysty
Elaeagnus commutata Bernh. ex Rydb.
[DE] Die Silber-Ölweide
[EN] silverberry

Jest krzewem o nieregularnym pokroju dorastającym do 1-2 m z licznymi odroślami korzeniowymi, dzięki czemu szeroko się rozrasta i tworzy zarośla. Pędy są wiotkie, pokryte rdzawobrązowym korkiem z łuskowatymi włoskami.

Dziesięć kwiatów dostarcza około 3,33 mg pyłku, z którego robotnice formują żółte obnóża.

Oliwnik srebrzysty. Fot. Aneta Sulborska

Gatunek najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych oraz na suchej, piaszczystej glebie. Można go rozmnażać przez odrośla korzeniowe, sadzonki zielne, nasion i odkłady.

Klon tatarski – Acer tataricum L.

Rodzina: Sapindaceae – mydleńcowate

Stanowisko:	słoneczne
Gleba:	żyzna, świeża, próchniczna, pH zbliżone do obojętnego
Termin kwitnienia:	V-VI
Długość kwitnienia:	~2 tyg.
Rozmnażanie:	siew nasion
Wydajność miodowa:	80 kg/ha
Wydajność pyłkowa:	11-27 kg/ha
Kolor obnóży:	jasnożółty

Klon tatarski
Acer tataricum L.
[DE] Der Tatarische Steppen-Ahorn
[EN] Tatar maple, Tatarian maple

Jest niewielkim drzewem lub wysokim krzewem dorastającym do 10 m wysokości. Wytwarza szeroką, gęstą i nisko osadzoną koronę. Jego liście są szerokojajowate, wrębne lub nieznacznie klapowane o długości do 10 cm. W drugiej połowie V, po rozwoju liści rozpoczyna się kwitnienie trwające ponad 2 tygodnie.

Najwięcej zbieraczek pyłku obserwuje się w godzinach południowych. Wydajność pyłkową oszacowano na 11-27 (średnio 18) kg/ha. Roślina może być też źródłem spadzi.

Klon tatarski cechuje się niewielkimi wymaganiami glebowymi, jest odporny na mróz i bardzo wytrzymały na suszę. Preferuje żyzne, świeże, próchniczne gleby o odczynie zbliżonym do obojętnego. Najprostszym sposobem rozmnażania jest wysiew nasion jesienią na rozsadnik.

Klon tatarski. Fot. Aneta Sulborska

Można także nasiona dołować lub stratyfikować i wysiewać wiosną. Siewki należy przesadzić do szkółki, a po 2 latach młode drzewka można wysadzić na miejsce stałe.

Glediczja trójcierniowa (= iglicznia trójcierniowa, trójiglicznia) – Gleditsia triacanthos L.

Rodzina: Fabaceae – bobowate

Stanowisko:	słoneczne
Gleba:	sucha, piaszczysta, wapienna
Termin kwitnienia:	V-VI
Długość kwitnienia:	2-3 tyg.
Rozmnażanie:	siew nasion
Wydajność miodowa:	200-260 kg/ha
Wydajność pyłkowa:	brak danych
Kolor obnóży:	jasnożółty

Glediczja trójcierniowa, iglicznia trójcierniowa, trójiglicznia
Gleditsia triacanthos L.
[DE] Die Amerikanische Gleditschie
[EN] honey locust

Ojczyzną glediczji jest Ameryka Północna, zaś w Europie jest uprawiana od 1700 r., głównie jako drzewo parkowe. Dorasta do 30 m wysokości, formując szeroką i luźną koronę.

Cechą charakterystyczną rośliny są długie (do 20 cm), trójdzielne lub wielokrotnie rozgałęzione ciernie, które wyrastają także na starszych gałęziach oraz bezpośrednio z pnia (ciernie są przekształconymi pędami bocznymi).

Strąki wykorzystywane były także jako pasza dla zwierząt. Ciężkie, bardzo twarde i odporne na gnicie drewno stosowano na podkłady kolejowe. Z uwagi na ciekawą kolorystykę (zewnętrzny biel jest żółty, wewnętrzna twardziel – brunatnoczerwona) jest ono także cenione w stolarstwie. Liście wykazują trujące właściwości.

Glediczja trójcierniowa. Fot. Aneta Sulborska

Iglicznia jest bardzo chętnie oblatywana przez pszczoły zbierające nektar i pyłek. W ciągu życia jeden kwiat produkuje 4,9-5,3 mg nektaru, w którym zawartość cukrów wynosi 0,28-0,31 mg.

Roślinę rozmnaża się z nasion wysiewanych wiosną do inspektu lub szklarni. Przed siewem należy moczyć nasiona w ciepłej wodzie (~60°C) przez 2 godz. lub sparzyć je.

Glediczja trójcierniowa. Fot. Aneta Sulborska

Można też uszkodzić łupinę nasienną za pomocą papieru ściernego. Na miejsce stałe zaleca się przesadzanie młodych roślin w okresie wiosennym. Obfite kwitnienie obserwuje się po 12-15 latach.

Fot. Roman Dudzik

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"