DRZEWA DZIKO ROSNĄCE

Głóg jednoszyjkowy – Crataegus monogyna Jacq.

Rodzina: Rosacaeae – różowate

Występowanie:	lasy liściaste, zarośla, doliny rzek
Stanowisko:	słoneczne
Gleba:	zwięzła, wilgotna, próchniczna
Termin kwitnienia:	V-VI
Długość kwitnienia:	~2 tyg.
Rozmnażanie:	siew nasion
Wydajność miodowa:	15 kg/ha
Wydajność pyłkowa:	2,4-4,5 kg/ha
Kolor obnóży:	jasnooliwkowy

Głóg jednoszyjkowy
Crataegus monogyna Jacq.
[DE] Der Eingriffelige Weißdorn, Hagedorn
[EN] common hawthorn, oneseed hawthorn

Występuje w zaroślach, na skrajach lasów, w dolinach rzek oraz na zboczach. Wykorzystywany jest także na żywopłoty. Głóg jednoszyjkowy jest głęboko korzeniącym się krzewem lub niewysokim drzewkiem (10-12 m wysokości).

W starożytnej Grecji z pędów głogu robiono wieńce dla nowożeńców a z drewna pochodnie. Głóg jest symbolem niewinności i ma przynosić szczęście.

Głóg jednoszyjkowy. Fot. Aneta Sulborska

Pszczoły odwiedzają kwiaty głogu, zbierając nektar i znacznie częściej pyłek. Jeden kwiat produkuje 0,3-0,7 mg nektaru o koncentracji cukrów około 60%. Masa cukrów (wśród których przeważa fruktoza) wydzielona przez jeden kwiat wynosi 1,5-4,5 mg.

Głóg jednoszyjkowy. Fot. Aneta Sulborska

Głóg dwuszyjkowy – Crataegus laevigata (Poir.) DC.

Rodzina: Rosacaeae – różowate

Występowanie:	widne lasy, zręby, skraje lasów
Stanowisko:	słoneczne
Gleba:	świeża do wilgotnej
Termin kwitnienia:	V-VI
Długość kwitnienia:	~2 tyg.
Rozmnażanie:	nasiona
Wydajność miodowa:	15 kg/ha
Wydajność pyłkowa:	brak danych
Kolor obnóży:	seledynowożółty

Głóg dwuszyjkowy
Crataegus laevigata (Poir.) DC
[DE] Der Zweigriffelige Weißdorn
[EN] midland hawthorn, English hawthorn

Głóg dwuszyjkowy, nazywany w gwarze ludowej głogiem zajęczym, jest krzewem lub niewysokim drzewem dorastającym do 5-8 m wysokości. Występuje w widnych lasach i zaroślach, na zrębach i skrajach lasów oraz wykorzystywany jest – zwłaszcza jego odmiany o barwnych kwiatach – w celach ozdobnych. Żyje do 200 lat.

Kwiaty głogu dostarczają nektaru i dużych ilości pyłku. Jeden kwiat wydziela 0,2-0,6 mg nektaru zawierającego 35-44% cukrów. Masa cukrów jaką wydziela w nektarze jeden kwiat wynosi 0,1-0,3 mg. Wydajność miodową oszacowano na około 15 kg/ha. Z pyłku robotnice formują seledynowożółte obnóża.

Gatunek wymaga dużo światła. Cechuje się niewielkimi wymaganiami glebowymi – może rosnąć na glebach świeżych do wilgotnych o różnej zasobności i odczynie. Jest wytrzymały na suszę. Rozmnaża się z nasion (które wymagają stratyfikacji) bądź przez odrośla.

Robinia akacjowa – Robinia pseudoacacia L.

Rodzina: Fabaceae – bobowate

Występowanie:	zadrzewienia przydrożne i śródpolne, zarośla, parki
Stanowisko:	słoneczne
Gleba:	piaszczysta, piaszczysto-gliniasta
Termin kwitnienia:	V-VI
Długość kwitnienia:	~2 tyg.
Rozmnażanie:	nasiona, odrosty
Wydajność miodowa:	65-200 kg/ha
Wydajność pyłkowa:	15 kg/ha
Kolor obnóży:	szarawożółty

Robinia akacjowa
Robinia pseudoacacia L.
[DE] Die Gewöhnliche Robinie
[EN] black locus

Popularnie nazywana jest akacją (do czego nawiązuje łacińska nazwa gatunkowa pseudoacacia = podobny do akacji), lecz niesłusznie, gdyż prawdziwa akacja występuje w tropikalnych i subtropikalnych częściach świata (np. w Australii, Afryce).

Niemniej to kuzyni, gdyż należą do tej samej rodziny botanicznej. Jej ojczyzną jest Ameryka Północna, zaś do Europy została sprowadzona na początku XVII w. przez paryskiego ogrodnika królewskiego Jeana Robina (i początkowo nazywała się robinier), od którego pochodzi nazwa robinia.

Robinia akacjowa. Fot. Aneta Sulborska

W V-VI na roślinach pojawiają się białe, silnie i przyjemnie pachnące kwiaty z zielonkawożółtą plamką na żagielku (górnym płatku), zebrane w zwisające grona o długości 10-12 cm. Niestety, często wiosenne przymrozki uszkadzają pąki kwiatowe i roślina nie kwitnie już tak obficie.

Nektarnik znajduje się na dnie rurki powstałej przez zrośnięcie się 9 nitek pręcikowych. Dziesiąty pręcik usytuowany od strony żagielka jest wolny, a po jego obu stronach znajdują się dwa otwory prowadzące do nektaru. W kwiatach niektórych egzemplarzy może być tylko jeden otwór lub nie ma go wcale i wówczas takie drzewo nie nektaruje.

Po przekwitnięciu kwiatów powstają strąki, które utrzymują się na drzewie aż do wiosny. Wnętrze owoców wypełniają nasiona przypominające nieco groch, stąd nazwa grochodrzew. Twarde, żółtawe drewno robinii ma dużą wartość opałową, cechuje się łupliwością oraz dużą trwałością w wodzie.

Najlepsze warunki dla wzrostu i rozwoju robinii (tym samym wytwarzania kwiatów i nektarowania) występują na glebach piaszczystych i piaszczysto-gliniastych. Rośliny źle rosną na podłożach ciężkich i mokrych. Gatunek wymaga dużo światła i ciepła.

Robinię najlepiej rozmnażać przez nasiona pobrane z okazów dobrze nektarujących. Nasiona zachowują zdolność kiełkowania przez 3 lata. Wysiewa się je po 15 maja po uprzedniej skaryfikacji (uszkodzeniu łupiny nasiennej np. za pomocą papieru ściernego lub moczeniu nasion w gorącej wodzie o temp. 60-70°C).

Siewki są wrażliwe na mróz. Do rozmnażania można także wykorzystać odrosty lub samosiewki rosnące wokół starszych drzew. Pierwsze kwiaty pojawiają się na 5-10-letnich drzewach.

Robinia akacjowa. Fot. Aneta Sulborska

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"