fbpx

NEWS:

DRZEWA DZIKO ROSNĄCE

Buk pospolity (= buk zwyczajny)Fagus sylvatica L.

Rodzina: Fagaceae – bukowate

tab_wystepowanieWystępowanie:

lasy liściaste i mieszane

tab_stanowiskoStanowisko:

słoneczne, półcieniste

tab_glebaGleba:

żyzna, przewiewna

tab_termin-kwitnieniaTermin kwitnienia:

IV-V

tab_dlugosc-kwitnieniaDługość kwitnienia:

~ 2 tyg.

tab_rozmnazanieRozmnażanie:

siew nasion

tab_wydajnosc-miodowaWydajność miodowa:

brak produkcji nektaru

tab_wydajnosc-pylkowaWydajność pyłkowa:

brak danych

tab_kolor-obnozyKolor obnóży:

cytrynowożółty

buk_pospolity_(2)_(1)
Buk pospolity, buk zwyczajny
Fagus sylvatica L.
[DE] Die Rotbuche
[EN] European beech

Stanowi ważny składnik lasów liściastych i mieszanych (m.in. tworzy zbiorowiska zwane buczyną), jest też sadzony w parkach. Osiąga wysokość do 30 m, żyje około 350 lat. Charakterystyczną cechą buka jest gładka, popielatoszara kora.

Rośliny wytwarzają regularną, kopulastą koronę. Liście o jajowatym kształcie są zaostrzone na szczycie i mają jedwabiste włoski. Niepozorne, rozdzielnopłciowe kwiaty pojawiają się w IV-V. Męskie zebrane są w zwisające, niemal kuliste główki w kolorze żółtoczerwonym.

zablokowane [...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Jest wrażliwy na wiosenne przymrozki, które uszkadzają liście i kwiaty oraz na wahania poziomu wód gruntowych. Gatunek można rozmnażać przez wysiew nasion jesienią lub wiosną (IV-V) po stratyfikacji.

buk_pospolity_(2)
Buk pospolity. Fot. Aneta Sulborska

Dąb – Quercus L.

Rodzina: Fagaceae – bukowate

tab_wystepowanieWystępowanie:

lasy liściaste i mieszane

tab_stanowiskoStanowisko:

słoneczne

tab_glebaGleba:

żyzna, piaszczysto-gliniasta (d. szypułkowy); sucha, łatwo się nagrzewająca (d. bezszypułkowy)

tab_termin-kwitnieniaTermin kwitnienia:

V

tab_dlugosc-kwitnieniaDługość kwitnienia:

~ 2 tyg.

tab_rozmnazanieRozmnażanie:

siew nasion, szczepienie

tab_wydajnosc-miodowaWydajność miodowa:

brak produkcji nektaru

tab_wydajnosc-pylkowaWydajność pyłkowa:

brak danych

tab_kolor-obnozyKolor obnóży:

szarozielony

dab_bezszypulkowy_(2)_(1)
Dąb
Quercus L
[DE] Die Eichen , Eiche
[EN] Oak

Dęby występują w lasach mieszanych lub liściastych, gdzie tworzą zbiorowiska nazywane dąbrowami. Od zawsze były otaczane szacunkiem (m.in. przez Słowian) i związane z kultem różnych bóstw.

W Polsce, do najczęściej występujących gatunków z tego rodzaju należy dąb szypułkowy (Quercus robur) i bezszypułkowy (Quercus petraea). Oba dorastają do 40 m wysokości. Wytwarzają szerokie korony i prosty pień, który u dębu szypułkowego często jest podzielony w górze na kilka grubych konarów.

zablokowane [...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Dąb szypułkowy wymaga żyznych, gliniastych lub piaszczysto-gliniastych gleb o dużej zawartości próchnicy, dostatecznie wilgotnych. Jest wrażliwy na wiosenne przymrozki. Preferuje stanowiska słoneczne.

Dąb bezszypułkowy rośnie na glebach suchych, łatwo się nagrzewających, na ogół z dodatkiem wapnia. Oba gatunki można rozmnażać przez szczepienie zimą lub wiosenny siew nasion.


Jesion wyniosły – Fraxinus excelsior L.

Rodzina: Oleaceae – oliwkowate

tab_wystepowanieWystępowanie:

lasy mieszane, brzegi zbiorników wodnych

tab_stanowiskoStanowisko:

słoneczne

tab_glebaGleba:

żyzna, świeża

tab_termin-kwitnieniaTermin kwitnienia:

IV-V

tab_dlugosc-kwitnieniaDługość kwitnienia:

~ 2 tyg.

tab_rozmnazanieRozmnażanie:

siew nasion

tab_wydajnosc-miodowaWydajność miodowa:

brak produkcji nektaru

tab_wydajnosc-pylkowaWydajność pyłkowa:

brak danych

tab_kolor-obnozyKolor obnóży:

szary

jesion_wyniosly_(4)_(1)
Jesion wyniosły
Fraxinus excelsior L.
[DE] Die Gemeine Esche
[EN] common ash

Występuje w mieszanych lasach liściastych (zwł. olchowo-jesionowych), nad brzegami zbiorników wodnych, w lasach łęgowych, często też jest sadzony przy drogach i domach. Jesion to wysokie drzewo dorastające do 40 m wysokości z wysoko osadzoną, cylindryczną koroną. Żyje do 200 lat.

zablokowane [...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Kwiaty męskie i obupłciowe jesionu dostarczają pszczołom jedynie pyłku, którego wartość określana jest jako średnia. Obnóża cechują się szarym kolorem.

Roślina wymaga ciepłych, słonecznych stanowisk. Preferuje żyzne, głębokie i świeże gleby z wodą przepływową, choć na podłożach uboższych i mniej zasobnych w wodę też daje sobie radę. Można ją rozmnażać z nasion wysiewanych jesienią po zbiorze lub wiosną po stratyfikacji.

jesion_wyniosly_(3)_(1)
Jesion wyniosły. Fot. Aneta Sulborska

Klon jawor (= jawor)Acer pseudoplatanus L.

Rodzina: Sapindaceae – mydleńcowate

tab_wystepowanieWystępowanie:

lasy liściaste i mieszane

tab_stanowiskoStanowisko:

słoneczne

tab_glebaGleba:

świeża, piaszczysto-gliniasta, zawierająca wapń

tab_termin-kwitnieniaTermin kwitnienia:

V

tab_dlugosc-kwitnieniaDługość kwitnienia:

~ 2 tyg.

tab_rozmnazanieRozmnażanie:

siew nasion

tab_wydajnosc-miodowaWydajność miodowa:

40-60 kg/ha

tab_wydajnosc-pylkowaWydajność pyłkowa:

~ 1 kg/drzewo

tab_kolor-obnozyKolor obnóży:

szarozielonkawe, szare

klon_jawor_(2)_(1)
Klon jawor, jawor
Acer pseudoplatanus L.
[DE] Der Berg-Ahorn
[EN] sycamore, sycamore maple

Jest składnikiem lasów liściastych i mieszanych (w górskich lasach mieszanych z jodłą wskazuje na obecność węglanu wapnia w podłożu). Łacińska nazwa gatunkowa nawiązuje do platana, którego stare okazy jaworów nieco przypominają, podobnie odstający od pnia korek przywodzi na myśl łuszczącą się korę platana.

Jawor może dorastać do 35-40 m wysokości. Wytwarza 5-klapowe, z wierzchu nieco pomarszczone, ciemnozielone, spodem sinozielone (lub purpurowofioletowe u odmian) liście o jajowatych klapach. Drobne (o średnicy 7-10 mm), żółtozielone kwiaty zebrane są w długie zwisające grona.

zablokowane [...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Pyłek jawora zaliczany jest do pyłku o średniej wartości biologicznej. Wydajność pyłkową oszacowano na około 1 kg z drzewa.

Jawor najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych oraz piaszczysto-gliniastych, żyznych, umiarkowanie wilgotnych i zawierających wapń glebach. Dobrze znosi działanie silnych wiatrów. Roślinę można rozmnażać z nasion wysiewanych jesienią lub wiosną po stratyfikacji. Pierwsze kwiaty pojawiają się po 25-30 latach.

klon_jawor_(4)_(1)
Klon jawor. Fot. Aneta Sulborska

Klon zwyczajny – Acer platanoides L.

Rodzina: Sapindaceae – mydleńcowate

tab_wystepowanieWystępowanie:

lasy liściaste i mieszane

tab_stanowiskoStanowisko:

słoneczne

tab_glebaGleba:

świeża, żyzna, wilgotna

tab_termin-kwitnieniaTermin kwitnienia:

IV-V

tab_dlugosc-kwitnieniaDługość kwitnienia:

~ 2 tyg.

tab_rozmnazanieRozmnażanie:

siew nasion

tab_wydajnosc-miodowaWydajność miodowa:

65-200 kg/ha

tab_wydajnosc-pylkowaWydajność pyłkowa:

brak danych

tab_kolor-obnozyKolor obnóży:

zielonkawobrązowy

klon_zwyczajny_(7)_(1)
Klon zwyczajny
Acer platanoides L.
[DE] Der Spitzahorn, Spitz-Ahorn
[EN] Norway maple

Występuje w lasach liściastych i mieszanych. Wytwarza gęstą, jajowatą koronę, dorasta do 30 m wysokości. Żyje do 200 lat. Młode pędy są nagie, okryte błyszczącą, oliwkowoczerwoną korą. Liście o pięciu klapach osiągają długość 10-18 cm, błyszczą na górnej stronie.

Do kształtu liści prawdopodobnie nawiązuje nazwa rodzajowa rośliny wywodząca się od łacińskiego słowa acer = ostry, greckiego ácros = pozbawiony rogu (-ów), bezrogi lub celtyckiego ac = szczyt, ostrze.

Pojawienie się liści wskazuje na początek fenologicznej wczesnej wiosny. W ogonku liściowym występuje biały sok mleczny. Gatunek kwitnie w IV-V (najwcześniej ze wszystkich rodzimych klonów), najczęściej przed rozwojem liści.

zablokowane [...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Przy dobrych warunkach pogodowych i w sąsiedztwie licznych nasadzeń drzew, jedna rodzina pszczela może zebrać 8-12 kg miodu. Miód cechuje się jasnym kolorem oraz delikatnym smakiem i zapachem. Z pyłku robotnice formują zielonobrązowe obnóża o średniej masie 7,9 mg.

Pyłek cechuje się dużą wartością odżywczą i pobudza rodziny do rozwoju. Na liściach często pojawia się spadź.

klon_zwyczajny_(12)_(1)
Klon zwyczajny. Fot. Aneta Sulborska

Rośliny najlepiej rosną na glebach żyznych, wilgotnych o dużej zawartości wapnia. Źle znoszą grunty bardzo suche i podmokłe. Wymagają stanowisk słonecznych. Rozmnaża się je z nasion, które wymagają stratyfikacji.


Klon polny (= paklon)Acer campestre L.

Rodzina: Sapindaceae – mydleńcowate

tab_wystepowanieWystępowanie:

lasy liściaste, mieszane

tab_stanowiskoStanowisko:

słoneczne do półcienistego

tab_glebaGleba:

świeża, przepuszczalna

tab_termin-kwitnieniaTermin kwitnienia:

V

tab_dlugosc-kwitnieniaDługość kwitnienia:

~ 2 tyg.

tab_rozmnazanieRozmnażanie:

nasiona

tab_wydajnosc-miodowaWydajność miodowa:

50-370 kg/ha

tab_wydajnosc-pylkowaWydajność pyłkowa:

brak danych

tab_kolor-obnozyKolor obnóży:

żółtawozielonkawy

klon_polny_(1)
Klon polny, paklon
Acer campestre L.
[DE] Der Feldahorn
[EN] field maple, hedge maple

Gatunek występuje na obrzeżach lasów liściastych i mieszanych lub w ich podszycie, sadzony jest także wzdłuż dróg i w parkach oraz nadaje się na żywopłoty. Wytwarza zaokrągloną koronę i dorasta do 12-20 m wysokości. Drzewo żyje do 100 lat.

zablokowane [...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Roślina jest odporna na suszę, lubi ciepłe, słoneczne stanowiska, choć znosi też zacienienie. Najlepiej rośnie na glebach świeżych, przepuszczalnych, łatwo nagrzewających się i zasobnych w wapń. Rozmnażanie polega na wysiewie nasion.

Trzeba się jednak uzbroić w cierpliwość, gdyż wymagają one długiej stratyfikacji (przechowywania w temp. 3-5°C przez 1-2 lata). Gatunek daje także odrośla z pnia, które można odciąć od rośliny matecznej i przesadzić na miejsce stałe.


Wierzba biała – Salix alba L.

Rodzina: Salicaceae – wierzbowate

tab_wystepowanieWystępowanie:

lasy łęgowe, brzegi jezior, strumieni

tab_stanowiskoStanowisko:

słoneczne

tab_glebaGleba:

wilgotna, piaszczysto-żwirowa

tab_termin-kwitnieniaTermin kwitnienia:

IV-V

tab_dlugosc-kwitnieniaDługość kwitnienia:

~ 2 tyg.

tab_rozmnazanieRozmnażanie:

sadzonki, nasiona

tab_wydajnosc-miodowaWydajność miodowa:

45 kg/ha

tab_wydajnosc-pylkowaWydajność pyłkowa:

8,9 mg/kwiatostan

tab_kolor-obnozyKolor obnóży:

cytrynowożółty

wierzba_biala_(2)
Wierzba biała
Salix alba L.
[DE] Die Silber-Weide
[EN] white willow

Jest pospolitym gatunkiem terenów wilgotnych, najczęściej brzegów rzek, gdzie tworzy zarośla łęgowe. Niegdyś, zwłaszcza po ogłowieniu, był charakterystyczną rośliną polskich wsi. Wierzba biała wykształca szeroką, wzniesioną koronę, dorasta do 30 m wysokości (jest to najwyższy gatunek ze wszystkich wierzb rosnących w Polsce).

Dożywa do 100 lat. Giętkie pędy rośliny okryte żółtawą lub oliwkowobrązową korą początkowo są owłosione, później nagie. Liście mają lancetowaty kształt, są długie (do 15 cm), brzegiem piłkowane, zwężone z obu stron.

zablokowane [...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Wierzba biała jest gatunkiem światłolubnym. Cechuje się niewielkimi wymaganiami glebowymi i rośnie właściwie na każdym gruncie. Jednak najlepsze pod jej uprawę są wilgotne lub mokre, zasobne w składniki pokarmowe podłoża, zaś nieodpowiednie są gleby twarde i zbite.

Wierzbę białą można rozmnażać przez sadzonki lub nasiona. Sadzonki o długości 20-30 cm należy umieścić w glebie tak, by ponad powierzchnią znajdowały się 2-3 oczka a pozostała część była zakopana.


Wierzba krucha – Salix fragilis L.

Rodzina: Salicaceae – wierzbowate

tab_wystepowanieWystępowanie:

doliny rzek i strumieni, lasy, podmokłe łąki

tab_stanowiskoStanowisko:

słoneczne

tab_glebaGleba:

wilgotna

tab_termin-kwitnieniaTermin kwitnienia:

IV-V

tab_dlugosc-kwitnieniaDługość kwitnienia:

~ 2 tyg.

tab_rozmnazanieRozmnażanie:

sadzonki

tab_wydajnosc-miodowaWydajność miodowa:

60-70 kg/ha

tab_wydajnosc-pylkowaWydajność pyłkowa:

10,3 mg/kwiatostan

tab_kolor-obnozyKolor obnóży:

żółty

wierzba_krucha_okaz_meski_(19)_(1)
Wierzba krucha
Salix fragilis L.
[DE] Die Bruch-Weide
[EN] crack willow, Bedford willow

Rośnie w dolinach rzek i strumieni, w lasach łęgowych oraz na wilgotnych łąkach, jest także sadzona wzdłuż dróg i na osiedlach. Dorasta do 20 m wysokości. Tworzy szeroką i luźną koronę. Wykształca nagie, żółtozielone, błyszczące pędy, które są bardzo łamliwe u nasady, zwłaszcza podczas silniejszych wiatrów.

Cecha ta znalazła odzwierciedlenie w polskiej nazwie gatunkowej – „krucha” jak i łacińskiej, wywodzącej się od słowa frango = łamię, kruszę. Liście osiągają do 15 cm długości, najszersze są w dolnej części, górą wyciągnięte w ostry wierzchołek.

zablokowane [...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Pojedynczy kwiat wydziela przeciętnie 0,07 mg nektaru o koncentracji cukrów wynoszącej około 54%. Jeden kwiatostan dostarcza 6,7 mg cukrów. W warunkach Ukrainy wydajność miodowa wynosi 60-70 kg/ha. Przy dużych nasadzeniach można uzyskać miód odmianowy.

W sprzyjających warunkach pogodowych kwiaty pylą między 9:00 a 18:00. Jedna kotka męska produkuje średnio 10,3 mg pyłku.

wierzba_krucha_okaz_zenski_(8)_(1)
Wierzba krucha - okaz żeński. Fot. Aneta Sulborska

Roślina ma niewielkie wymagania klimatyczne i glebowe, potrzebuje jedynie wody w podłożu. Rozmnaża się przez sadzonki lub nasiona, które bardzo szybko (po kilku dniach) tracą zdolność kiełkowania.


Brzoza brodawkowata (= brzoza zwisła)
Betula pendula Roth (= Betula verrucosa Ehrh.)

Rodzina: Betulaceae – brzozowate

tab_wystepowanieWystępowanie:

stanowiska o ubogich glebach, lasy

tab_stanowiskoStanowisko:

słoneczne

tab_glebaGleba:

piaszczysta o małej zawartości składników pokarmowych

tab_termin-kwitnieniaTermin kwitnienia:

IV-V

tab_dlugosc-kwitnieniaDługość kwitnienia:

2-3 tyg.

tab_rozmnazanieRozmnażanie:

siew nasion

tab_wydajnosc-miodowaWydajność miodowa:

brak produkcji nektaru

tab_wydajnosc-pylkowaWydajność pyłkowa:

brak danych

tab_kolor-obnozyKolor obnóży:

żółty

brzoza_brodawkowata_(9)_(1)
Brzoza brodawkowata, brzoza zwisła
Betula pendula Roth, Betula verrucosa Ehrh.)
[DE] Die Hänge-Birke
[EN] silver birch, warty birch

Jest jednopiennym drzewem leśnym i parkowym pospolicie występującym na terenie naszego kraju, zwłaszcza na terenach suchych i piaszczystych. Dorasta do 30 m, żyje do 120 lat. Jest gatunkiem pionierskim, który rośnie na gruzowiskach, wydmach, zwałach węglowych czy wyrobiskach piaskarni.

Wykształca jajowato-piramidalną koronę i charakterystyczną białą korę. Młode gałązki są cienkie, wiotkie, pokryte białawymi brodawkami (stąd nazwa brodawkowata), które stanowią kropelki żywicy. Liście mają romboidalny kształt. Kwiaty są niepozorne, wiatropylne zebrane w kotkowate kwiatostany męskie i żeńskie osadzone na jednym osobniku.

brzoza_brodawkowata_(2)_(1)
Brzoza brodawkowata. Fot. Aneta Sulborska

Owoce to liczne, oskrzydlone, drobne orzeszki. Sok z brzozowy nadaje się do bezpośredniego wypicia, można też przerobić go na syrop, wino, piwo lub wodę do włosów. Na Alasce do dziś na skalę przemysłową wytwarza się syrop i cukier brzozowy.

zablokowane [...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Brzoza jest drzewem wybitnie światłolubnym (wymaga najwięcej światła spośród wszystkich krajowych drzew liściastych). Rośnie na glebach suchych o niskiej zawartości składników pokarmowych, łatwo przystosowuje się do różnych warunków. Silnie wyjaławia glebę i uniemożliwia wzrost innym roślinom w jej bezpośrednim sąsiedztwie.

Dobrze znosi zanieczyszczenia powietrza. Rozmnaża się z siewu, po raz pierwszy kwitnie po upływie 10 lat.


Jarząb pospolity (= jarząb zwyczajny, jarzębina)Sorbus aucuparia L.

Rodzina: Rosaceae – różowate

tab_wystepowanieWystępowanie:

lasy iglaste i mieszane, zarośla

tab_stanowiskoStanowisko:

słoneczne, półcieniste

tab_glebaGleba:

od suchych do wilgotnych

tab_termin-kwitnieniaTermin kwitnienia:

V

tab_dlugosc-kwitnieniaDługość kwitnienia:

~ 2 tyg.

tab_rozmnazanieRozmnażanie:

szczepienie, okulizacja na własnych siewkach

tab_wydajnosc-miodowaWydajność miodowa:

~ 20 kg/ha

tab_wydajnosc-pylkowaWydajność pyłkowa:

50 kg/ha

tab_kolor-obnozyKolor obnóży:

zielonkawożółty

jarzab_pospolity_(2)
Jarząb pospolity, jarząb zwyczajny, jarzębina
Sorbus aucuparia L.
[DE] Die Vogelbeere,
[EN] rowan

Roślina czasami nazywa jest judaszowym drzewem, gdyż wedle wierzeń, Judasz zakończył na niej swój żywot. Występuje w lasach i zaroślach, często sadzona jest także wzdłuż dróg oraz w zieleni miejskiej. Dorasta do 15 m wysokości. Wytwarza nieparzystopierzate liście złożone z 5-7 par listków z wierzchu ciemnozielonych, spodem jaśniejszych.

zablokowane [...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Jeden kwiat produkuje 0,6 mg pyłku, z którego zbieraczki formują zielonkawożółte obnóża. Jedno drzewo może dostarczyć 0,2 kg pyłku. Wydajność pyłkową z 1 ha oszacowano na 50 kg/ha.

Jarzębina ma niewielkie wymagania glebowe i rośnie praktycznie na każdym podłożu. Preferuje stanowiska słoneczne, daje sobie również radę w półcieniu. Rozmnażanie polega na jesiennym wysiewie nasion, uprzednio wyjętych z dojrzałych owoców. W VIII tego samego roku (lub później) siewki okulizuje się oczkami pobranymi z egzemplarzy owocujących.

jarzab_pospolity_(5)
Jarząb pospolity. Fot. Aneta Sulborska

 Wydanie tradycyjneZamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"

Rośliny pożytkowe


Rośliny pożytkowe