fbpx

NEWS:

Czarnoziemy i hortisole

Dostałeś działeczkę po dziadku, która była jego oczkiem w głowie? Szczęściarzu! Najprawdopodobniej jej gleba jest antropogeniczna, zmodyfikowana korzystnie przez człowieka, poprzez nawożenie substancjami organicznymi i podłożem o dobrej strukturze np. torfem. Gleby te nazywamy hortisolami. Takie gleby – żyzne i o dobrej strukturze – to rzadkość w Polsce (3,7% powierzchni kraju), bo dominują u nas gleby słabe i średniej jakości.

K2000 - Jak prowadzic ekoogród

Hortisole i czarnoziemy wymagają niewielkiej pielęgnacji i rośliny (również chwasty) dobrze na nich rosną.

Na takich glebach możemy posadzić najbardziej wymagające rośliny miododajne. Dobierając rośliny do swojego ogrodu, należy uwzględnić ich preferencje glebowe – nie wszystkie dobrze rosną na czarnoziemach i hortisolach.

Słowniczek

Byliny to rośliny, które mogą rosnąć na jednym stanowisku kilka lat.

Rośliny jednoroczne obumierają po jednym sezonie.

Drzewa i krzewy żyją kilkadziesiąt, a nawet kilkaset lat.

Roślina dwuletnia w pierwszym roku wytwarza rozetę liści, a dopiero w drugim zakwita (inaczej hemikryptofit).

Luty–kwiecień

Śnieżyczka przebiśnieg (Galanthus nivalis L.)

Bylina

K2000 - Jak prowadzic ekoogródGleba:

lekko wilgotna, żyzna

K2000 - Jak prowadzic ekoogródStanowisko:

półcień, cień

Dla pszczół to jeden z najwcześniejszych pożytków. Ważne, by nie kupować odmian bardzo ozdobnych o wielu płatkach, bo nie dostarczają owadom pokarmu.

K2000 - Jak prowadzic ekoogród

Rannik zimowy (Eranthis hyemalis (L.) Salisb.)

Bylina

K2000 - Jak prowadzic ekoogródGleba:

żyzna, wilgotna

K2000 - Jak prowadzic ekoogródStanowisko:

słoneczne

To jeden z najwcześniejszych pożytków dla pszczół – dla ludzi jest jednak trujący. W czerwcu należy wykopać bulwki, przechować do września i wysadzić na miejsce stałe. Przed zimą obficie podlewamy rośliny, dzięki temu będą lepiej kwitły.

K2000 - Jak prowadzic ekoogród

Leszczyna pospolita
(Coryllus avellana L.)

Drzewo

K2000 - Jak prowadzic ekoogródGleba:

żyzna, zasobna, wilgotna

K2000 - Jak prowadzic ekoogródStanowisko:

słoneczne, półcieniste

Gatunek ten doczekał się wielu odmian uprawnych, dzięki czemu pod koniec roku możemy cieszyć się smacznymi i dużymi owocami. Można rozmnażać roślinę na wiele sposobów, ale ja rekomenduję opisaną w tej książce metodę sadzonkowania.

K2000 - Jak prowadzic ekoogród

Wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum L.)

Krzew

K2000 - Jak prowadzic ekoogródGleba:

żyzna, lekko wilgotna, zasadowa

K2000 - Jak prowadzic ekoogródStanowisko:

cień, półcień

Pięknie kwitnie, jest chętnie odwiedzany przez pszczoły, ale ma właściwości trujące. Jeśli mamy dzieci w domu, lepiej nie sadzić go w ogrodzie. Nie znosi zmiany miejsca, więc trzeba dobrze przemyśleć, gdzie go posadzimy. Osiąga kompaktowe rozmiary, nadaje się do małych ogrodów.

K2000 - Jak prowadzic ekoogród

Dereń jadalny (Cornus mas L.)

Drzewo

K2000 - Jak prowadzic ekoogródGleba:

sucha, małe wymagania glebowe

K2000 - Jak prowadzic ekoogródStanowisko:

słoneczne

Udaje się na glebach piaszczysto-gliniastych, w miarę suchych, ale lepiej owocuje na żyznych. By dobrze owocował, lepiej posadzić dwa egzemplarze. Z owoców pozyskujemy nalewki.

K2000 - Jak prowadzic ekoogród

Śnieżyca wiosenna (Leucojum vernum)

Bylina

K2000 - Jak prowadzic ekoogródGleba:

lekko wilgotna, żyzna

K2000 - Jak prowadzic ekoogródStanowisko:

półcień, cień

Kwitnie w dwa tygodnie po przebiśniegach. Nie należy dopuścić do przesuszenia cebul w lecie.

K2000 - Jak prowadzic ekoogród

Pierwiosnka lekarska
(Primula officinalis L.)

Bylina

K2000 - Jak prowadzic ekoogródGleba:

żyzna, przepuszczalna

K2000 - Jak prowadzic ekoogródStanowisko:

półcień, cień

Wykorzystywana jest w leczeniu bólu gardła, przeziębień i grypy. Surowcem jest cała roślina – od kłaczy po kwiaty. Okłady zmniejszą obrzęk i ból w przypadku stłuczeń. Młode liście można dodawać do zup i sałatek. To nasz rodzimy gatunek, dlatego toleruje bardzo niskie temperatury. Rozmnaża się z nasion i przez podział.

K2000 - Jak prowadzic ekoogród

Kwiecień–maj

Dąbrówka rozłogowa (Ajuga reptans L.)

Bylina

K2000 - Jak prowadzic ekoogródGleba:

żyzna, lekko wilgotna

K2000 - Jak prowadzic ekoogródStanowisko:

półcień

Wykorzystywana jest do sadzenia w trudno dostępnych miejscach i do zadarniania. Lubi stanowiska żyzne, ale da też sobie radę na gorszych glebach. Napar z dąbrówki polecany jest na kaszel.

K2000 - Jak prowadzic ekoogród

Klon zwyczajny (Acer platanoides L.)

Drzewo

K2000 - Jak prowadzic ekoogródGleba:

żyzna, lekko wilgotna

K2000 - Jak prowadzic ekoogródStanowisko:

słoneczne, półcieniste

W marcu z pnia można spuszczać słodki sok. Zagęszczając go przez odparowanie wody otrzymuje się najprawdziwszy syrop klonowy. Sam płyn natomiast zawiera oprócz cukru minerały i witaminy.

K2000 - Jak prowadzic ekoogród

Kasztanowiec zwyczajny
(Aesculus hippocastanum L.)

Drzewo

K2000 - Jak prowadzic ekoogródGleba:

żyzna, zasobna

K2000 - Jak prowadzic ekoogródStanowisko:

słoneczne, półcień

To imponujące drzewo, które kojarzy się nam z maturą i ludzikami z kasztanów, w ostatnich latach jest porażane przez szrotówka kasztanowcowiaczka, który znacznie zmniejsza jego walory dekoracyjne. Napary z kwiatów dobrze wpływają na system krwionośny.

K2000 - Jak prowadzic ekoogród

Stokrotka pospolita (Bellis perennis)

Bylina

K2000 - Jak prowadzic ekoogródGleba:

każda

K2000 - Jak prowadzic ekoogródStanowisko:

słoneczne

Czasami stokrotki dosiewane są do mieszanek nasion trawnikowych – dzięki temu cieszą oko nawet, jeśli docelowo nie planowaliśmy posiadania tych kwiatów. Podczas koszenia ich rozetki nie są uszkadzane.

K2000 - Jak prowadzic ekoogród

Maj-czerwiec

Berberys Thunberga (Berberis thunbergii)

Krzew

K2000 - Jak prowadzic ekoogródGleba:

żyzna, wilgotna, przepuszczalna

K2000 - Jak prowadzic ekoogródStanowisko:

słoneczne, półcieniste

Jest mrozoodpornym krzewem bardzo dobrze znoszącym zanieczyszczenia powietrza, dlatego często można spotkać go w miastach. Owoce berberysu mają zastosowanie prozdrowotne, zawierają dużo witaminy C. Można wykonywać z nich maseczki, przydatne w chorobach skóry. Poza tym warto eksperymentować i tworzyć z nich przetwory (w tym wina i nalewki).

K2000 - Jak prowadzic ekoogród

Budleja Dawida
(Buddleja davidii)

Krzew

K2000 - Jak prowadzic ekoogródGleba:

żyzna, przepuszczalna, lekko wilgotna

K2000 - Jak prowadzic ekoogródStanowisko:

słoneczne

Wabi przede wszystkim motyle. Na zimę musi być zabezpieczana, bo nie jest w pełni mrozoodporna. Z tego samego powodu lepiej sadzić ją w pełnym słońcu. Wiosną tnie się budleje do 20 cm nad ziemią.

K2000 - Jak prowadzic ekoogród

Krzewuszka cudowna (Weigela Florida)

Krzew

K2000 - Jak prowadzic ekoogródGleba:

żyzna, wilgotna

K2000 - Jak prowadzic ekoogródStanowisko:

słoneczne

Musi być odpowiednio przycinana. Jest przepięknym, miododajnym krzewem.

K2000 - Jak prowadzic ekoogród

Wierzbówka kiprzyca
(Epilobium angustifolium)

Bylina

K2000 - Jak prowadzic ekoogródGleba:

żyzna, wilgotna

K2000 - Jak prowadzic ekoogródStanowisko:

słoneczne, półcieniste

Jest rośliną leczniczą, którą wykorzystuje się w leczeniu chorób skóry. Z jej liści pozyskuje się herbatkę zwaną „Iwańskim czajem”. Pięknie wygląda na rabatach. Rozmnaża się ją przez podział kłącza.

K2000 - Jak prowadzic ekoogród

Piwonia lekarska (Paeonia officinalis L.)

Bylina

K2000 - Jak prowadzic ekoogródGleba:

żyzna, lekko wilgotna, przepuszczalna

K2000 - Jak prowadzic ekoogródStanowisko:

słoneczne, półcieniste

Korzenie i kwiaty tego gatunku mają lecznicze właściwości i działają m.in. uspokajająco i moczopędnie oraz poprawiają krążenie krwi. Roślinę rozmnaża się przez podział.

K2000 - Jak prowadzic ekoogród

Kalmia szerokolistna (Kalmia latifolia)

Krzew

K2000 - Jak prowadzic ekoogródGleba:

żyzna, wilgotna, kwaśna

K2000 - Jak prowadzic ekoogródStanowisko:

słoneczne, półcieniste, cień

Nie wszystkie odmiany są miododajne, ale np. ‘Muras’ ma taką właściwość. Ponieważ ma dosyć płytki system korzeniowy, dobrze ją ściółkować. Warto też zabezpieczać roślinę przed zimą. Rozmnażanie jest bardzo trudne i w warunkach amatorskich niemal niemożliwe.

K2000 - Jak prowadzic ekoogród

Czerwiec–lipiec

Chaber bławatek
(Centaurea cyanus L.)

Roślina jednoroczna

K2000 - Jak prowadzic ekoogródGleba:

żyzna

K2000 - Jak prowadzic ekoogródStanowisko:

słoneczne

Chabry dają nektar, który dodany przez pszczoły do głównego pożytku nadaje mu wyrazistego posmaku. Sam miód chabrowy to rzadko spotykany rarytas. Kwiaty mają działanie moczopędne, żółciopędne i przeciwzapalne.

K2000 - Jak prowadzic ekoogród

Cynia wytworna (Zinnia elegans)

Roślina jednoroczna

Gleba:

żyzna, wilgotna

Stanowisko:

słoneczne

Nasiona wysiewa się tak, by kwiaty rosły w grupach. Trzeba je często i intensywnie podlewać. Można je siać pod koniec marca do ciepłego inspektu. Po przekwitnięciu usuwamy kwiatostany.

Dzwonek ogrodowy (Campanula medium L.)

Roślina jednoroczna lub dwuletnia

Gleba:

żyzna, wilgotna

Stanowisko:

słoneczne, półcieniste

Jeśli produkujemy jego rozsadę w gruncie, to należy pamiętać o osłonięciu siewek agrowłókniną, bo nie jest w pełni mrozoodporny (pochodzi z południa). Roślina jest przede wszystkim ozdobna, a jej kwiaty można ścinać i stosować w bukietach.

Fasola wielokwiatowa (Phaseolus coccineus L.)

Roślina jednoroczna

Gleba:

żyzna, przewiewna, wilgotna

Stanowisko:

słoneczne

W Polsce uprawiana jest jako warzywo, dlatego w sklepach można czasami znaleźć odmianowy miód fasolowy. Nadaje się też do okrywania płotów, kompostowników itd. Gleba powinna być żyzna, ale niekoniecznie zasobna w azot.

Róże Bienenweide

Krzew

Gleba:

żyzna

Stanowisko:

słoneczne, półcień

Wiele z odmian róż tego typu silnie pachnie, wabiąc owady zapylające. Wytwarzają też dużo pyłku. Są dekoracyjne i odporne na choroby.

Pysznogłówka szkarłatna (Monarda didyma L.)

Bylina

Gleba:

żyzna, lekko wilgotna, przepuszczalna

Stanowisko:

słoneczne

To duża roślina o ładnych kwiatach. Aromatyczny napar z pysznogłówki dodatkowo działa antyseptycznie i wykrztuśnie. Rozmnaża się ją przez siew, ale nasiona wymagają stratyfikacji.

Lipiec–sierpień

Arcydzięgiel litwór (Archangelica officinalis Hoffm.)

Roślina dwuletnia

Gleba:

żyzna, wilgotna

Stanowisko:

półcień, słońce

Potężna, pięknie pachnąca roślina, która musi mieć sporo miejsca na wzrost. Wytwarza się z niej nalewki i pozyskuje surowiec lekarski na trawienie. Kandyzowane łodygi wykorzystuje się w cukiernictwie.

Dalia zmienna (Dahlia × cultorum)

Bylina

Gleba:

przepuszczalna, lekko wilgotna

Stanowisko:

słoneczne

Jest rośliną miododajną, która przepięknie kwitnie. Wymaga podlewania i nawożenia. Kłącza tej rośliny przed zimą musimy wykopać i przechować w domu. W przeciwnym wypadku przemarznie. Rozmnaża się przez podział karp.

Lawenda
(Lavendulla officinalis L.)

Krzew

Gleba:

żyzna, zasadowa

Stanowisko:

słoneczne

Nasiona lawendy przed wysiewem poddajemy stratyfikacji termicznej. Kwiaty przyciągają zapylacze, ale odstraszają mole. Dobrze smakuje konfitura z pomidorów z dodatkiem kwiatów lawendy i sokiem limonki.

Lipy (wielkolistne, krymskie, drobnolistne, japońskie)

Drzewo

Gleba:

żyzna

Stanowisko:

słoneczne

Kwiaty lipy mają działanie napotne. Napar doskonale smakuje z mlekiem i miodem. Młode liście można jeść jak sałatę.

Pszczelnik mołdawski
(Dracocephalum moldavica L.)

Roślina jednoroczna

Gleba:

żyzna, wilgotna

Stanowisko:

słoneczne

Pszczelnik da radę wzrastać również na ziemiach o mniejszej zawartości składników pokarmowych, ważne jednak, by na początku rozwoju i latem nie przesuszać jego stanowiska. Liście i kwiaty można dodawać do sałatek. Działają wspomagająco na układ trawienny.

Surmia bignoniowa
(Catalpa bignonioides)

Drzewo

Gleba:

żyzna, przepuszczalna

Stanowisko:

słonecznie, półcień

Drzewa tworzą zgrabne, szerokie korony, pod którymi można rozłożyć koc. Ma wielkie, piękne liście i kwiaty przywabiające owady. Nie jest w pełni mrozoodporna, dlatego należy ją zabezpieczać przed zimą.

Sierpień–wrzesień

Astry (Aster L.)

Byliny

Gleba:

żyzna, przepuszczalna

Stanowisko:

słoneczne

Astry warto nasadzać w grupach, by tworzyły w jesiennej scenerii barwne plamy. Trzeba je intensywnie nawozić i podlewać, bo w przeciwnym wypadku zgubią liście.

Kłosowiec w odmianach (Agastasche Gronov.)

Byliny

Gleba:

żyzna, przepuszczalna, wilgotna

Stanowisko:

słoneczne

Najbardziej popularny w polskich ogrodach jest Agastache foeniculum. Są to wysokie i okazałe rośliny. Kwiaty pachną anyżkowo lub cynamonowo. Rozmnaża się przez podział roślin pod koniec lata lub siew.

Dzielżan ogrodowy
(Helenium × hybridum hort.)

Bylina

Gleba:

żyzna, przepuszczalna, umiarkowanie wilgotna

Stanowisko:

słoneczne

Wymagają systematycznego nawożenia. By rośliny kwitły dłużej, obrywamy przekwitłe kwiatostany i systematycznie podlewamy, bo źle znoszą suszę.

Kleome piłkowana
(Cleome serrulata)

Jednoroczna

Gleba:

żyzna, przepuszczalna, umiarkowanie wilgotna

Stanowisko:

słoneczne

Nie lubi przelania i znosi przejściowe susze. Jest to roślina jednoroczna, nieodporna na mróz, dlatego rozmnaża się ją z rozsady lub z nasion w kwietniu wprost do gruntu.


 Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"