Ziołomiody, cz. 3.

Właściwości biologiczne i działanie lecznicze ziołomiodów

Głóg dwuszyjkowy

Ziołomiody wykazują podobne właściwości co miody odmianowe. W ziołomiodach jednak większość właściwości biologicznych jest bardziej zaznaczona w porównaniu do miodów odmianowych. Wynika to z obecności w ziołomiodach większej zawartości substancji biologicznie aktywnych pochodzenia roślinnego. Dobrym przykładem może być wyższa aktywność antybiotyczna i przeciwutleniająca ziołomiodów w porównaniu do miodów odmianowych.

Doleżalowa (1986) wykazała, że ziołomiody hamowały wzrost bakterii (Staphylococcus aureus i Escherichia coli) oraz grzybów pleśniowych (Penicillium notatum i Aspergillus fumigatus) w stężeniach od 68,8 do 125,0 mg/ml (tab. 1.).

W przypadku aktywności przeciwutleniającej istnieje podobna relacja. Ziołomiody charakteryzują się wyższą aktywnością przeciwutleniającą (ryc. 3) w porównaniu do miodów odmianowych (ryc. 4).

Rycina 1. Porównanie aktywności antybiotycznej
ziołomiodów i miodów odmianowych
(wg Doleżalowej 1986).
1 – Ziołomiody (średnie z 19 prób),
2 – miody odmianowe (średnie z 59 prób).
A – Staphylococcus aureus,
B – Escherichia coli.

O ile aktywność ta dla ziołomiodów (aloesowego, aroniowego, rumiankowego, głogowego, nagietkowego, miętowego, pokrzywowego, sosnowego, malinowego i tymiankowego) mieściła się w granicach 26,8-86,1%, (średnia 52,8%), to dla miodów odmianowych (gryczanego, spadziowego ze spadzi iglastej, wrzosowego, akacjowego i manuka) mieściła się w granicach 25,0-57,6% (średnia 36,5%).

Rycina 2.
Porównanie aktywności antybiotycznej ziołomiodów
i miodów odmianowych (wg Isidorova i wsp. 2013).
1 – Ziołomiody (średnie z 4 prób),
2 – miody odmianowe (średnie z 3 prób).
A – Staphylococcus aureus,
B – Pseudomonas aeruginosa,
C – Bacillus subtilis.

Wynika z tego, że ziołomiody odznaczają się o około 50% wyższą aktywnością przeciwutleniającą w porównaniu do miodów odmianowych.

Działanie lecznicze ziołomiodów w świetle badań klinicznych

1. Zakażenia górnych dróg oddechowych u dzieci

Leczenie dzieci z zakażeniami górnych dróg oddechowych za pomocą ziołomiodu sosnowego przeprowadzili Piontek i wsp. (1986). W badaniach uczestniczyło 40 dzieci w wieku 5-16 lat z zakażeniami nosogardła, krtani i oskrzeli. Ziołomiód sosnowy podawano w ilości 15-30 g dziennie po rozpuszczeniu w mleku lub wodzie. Dawki ziołomiodu uzależniano od wieku dzieci. Leczenie prowadzono przez 2 tyg.

Rycina 3.
Aktywność przeciwutleniająca ziołomiodów
(wg Sochy i wsp. 2009). Ziołomiody:
1 – aloesowy, 2 – aroniowy, 3 – rumiankowy,
4 – głogowy, 5 – nagietkowy, 6 – miętowy,
7 – pokrzywowy, 8 – sosnowy,
9 – malinowy, 10 – tymiankowy.

Podawanie ziołomiodu sosnowego u wszystkich dzieci dało dobre efekty terapeutyczne. Odnotowano normalizację ciepłoty ciała, ustąpienie kaszlu, kataru i bólu gardła, a także wyraźną poprawę samopoczucia.

Wyniki badań biochemicznych i mikrobiologicznych podane w tabeli 2. wskazują, że po leczeniu ziołomiodem sosnowym u dzieci obniżył się odczyn OB o około 51,2% oraz wyraźnie zmniejszyła się liczba krwinek białych (o 37,5%).

Poza tym o 90,3% obniżyła się w gardle hospitalizowanych dzieci liczba drobnoustrojów chorobotwórczych.

Równocześnie stwierdzono tendencję zwyżkową liczby krwinek czerwonych, poziomu hemoglobiny, liczby limfocytów, zawartości białka całkowitego i albumin w surowicy krwi dzieci.

W tym kontekście autorzy publikacji stwierdzili, że podawanie dzieciom z zakażeniami górnych dróg oddechowych ziołomiodu sosnowego jest bardzo korzystne.

2. Zespół złego wchłaniania u dzieci

Leczeniem zespołu złego wchłaniania u dzieci przy użyciu ziołomiodu pokrzywowego zajęli się Socha i wsp. (1986). Do badań zakwalifikowano 23 niemowlęta w wieku od 2 mies. do 1 roku z przewlekłą biegunką oraz 19 dzieci w wieku 2-14 lat cierpiących na zaparcia.

Rycina 4.
Aktywność przeciwutleniająca miodów odmianowych
(wg Hołdernej-Kędzi i wsp. 2005).
Miody odmianowe:
1 – gryczany, 2 – spadziowy ze spadzi iglastej,
3 – wrzosowy, 4 – akacjowy, 5 – manuka.

Niemowlęta otrzymywały ziołomiód pokrzywowy w ilości 1-5 g w 100 ml mleka, natomiast dzieci starsze przyjmowały ten produkt w ilości 5-10 g w zależności od wieku dwa razy dziennie. Leczenie ziołomiodem trwało 2 tyg.

W trakcie terapii u niemowląt z biegunką obserwowano...

3. Stany po usunięciu pęcherzyka żółciowego

Caban i wsp. (1986) badali wpływ ziołomiodu głogowego i tymiankowego na 40 ozdrowieńców po chirurgicznym zabiegu usunięcia woreczka żółciowego. Badaniami objęto 28 kobiet i 12 mężczyzn. Ziołomiód głogowy podawano 24 ozdrowieńcom, a miód tymiankowy 16 ozdrowieńcom w ilości 75 g dziennie (w trzech równych dawkach) przez okres 3 tyg.

Badania wykazały, że u ozdrowieńców przyjmujących ziołomiód głogowy wyraźnie wzrósł apetyt, co przejawiło się wzrostem masy ciała tych osób średnio o 1,2 kg (tab. 4.). Poza tym obserwowano znaczne obniżenie aktywności aminotransferazy alaninowej (średnio o 20,1 U/l) oraz poziomu bilirubiny (średnio o 1,7 µmol/l) w surowicy krwi.

Z kolei u ozdrowieńców przyjmujących ziołomiód tymiankowy obserwowano nieznaczny wzrost apetytu oraz wyraźne obniżenie poziomu bilirubiny (średnio o 11,6 µmol/l) i aktywności aminotransferazy alaninowej (średnio o 11,4 U/l) w surowicy krwi.

Ponadto przyjmowanie obu ziołomiodów nie powodowało uczucia nudności, odczuwania bólu w prawym podżebrzu (wątroba) i nie zwiększało dolegliwości bólowych. Ziołomiody były dobrze tolerowane przez wszystkie osoby biorące udział w badaniach.

Na tej podstawie autorzy uznali, że badane ziołomiody, a szczególnie ziołomiód głogowy, nadają się do poprawiania stanu zdrowia osób po usunięciu pęcherzyka żółciowego.

4. Stany po wirusowym zapaleniu wątroby

Caban (1986) przebadał wpływ ziołomiodu rumiankowego i pokrzywowego na ozdrowieńców po przebytym wirusowym zapaleniu wątroby typu B. Ziołomiody podawano 17 ozdrowieńcom, w tym 11 kobietom i 6 mężczyznom, w ilości 60 g dziennie (w trzech równych porcjach) przed głównymi posiłkami. Terapię prowadzono przez 4 tyg.

Prof. dr hab. Bogdan Kędzia
mgr. Elżbieta Hołderna-Kędzia
Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"