fbpx

Stupina

Cum să protejezi o stupină împotriva distrugerii și a furtului? Partea. 2.

Cum să protejezi o stupină…

Cum să protejezi o stupină împotriva distrugerii și a furtului? Partea. 2. În numărul 3/2021…

Cum să protejezi o stupină împotriva distrugerii și a furtului? Partea. 2.
Stupina 1/2022 (7)

Cum să protejezi o stupină…

Marți, 08 Martie 2022

Cum să protejezi o stupină împotriva distrugerii și a furtului? Partea. 2. În numărul 3/2021…

Polenul cu miere provoacă alergii sau desensibilizare?
Stupina 2/2021 (5)

Polenul cu miere provoacă alergii…

Marți, 27 Aprilie 2021

Polenul cu miere provoacă alergii sau desensibilizare? Mierea de albine conține polen, colectat de albine, dar…

“Plastic”, albine și viespi
Stupina 1/2022 (7)

“Plastic”, albine și viespi

Marți, 08 Martie 2022

“Plastic”, albine și viespi Plasticul, adică materialele plastice din polimeri naturali, sintetici sau modificați, cu proprietăți…

Comparația dintre biologia albinei Apis mellifera și a albinei gigantice Apis dorsata, partea a 3-a.
Stupina 1/2022 (7)

Comparația dintre biologia albinei Apis…

Marți, 08 Martie 2022

Comparația dintre biologia albinei Apis mellifera și a albinei gigantice Apis dorsata, partea a 3-a. A…

Lucrări asupra familiilor de albine în luna MAI
Stupina 2/2021 (5)

Lucrări asupra familiilor de albine…

Marți, 27 Aprilie 2021

după ing. Nicolae Foti, Constantin Antonescu, Eleodor Gh.Bistriceanu, Radu Vancea, prof. univ. dr. ing. Petre Iordache…

Comparație între biologia albinei Apis mellifera și a albinei uriașe Apis dorsata
Stupina 2/2021 (5)

Comparație între biologia albinei Apis…

Marți, 27 Aprilie 2021

Jerzy Woyke Comparație între biologia albinei Apis mellifera și a albinei uriașe Apis dorsata Apicultorii cunosc doar…

Albinele ca biofiltru natural
Stupina 3/2021 (6)

Albinele ca biofiltru natural

Marți, 05 Octombrie 2021

Albinele ca biofiltru natural Albina joacă un rol cheie în mediul natural. Sarcina sa cea mai…

Grădina de vară cu stupină, in pădure
Stupina 1/2022 (7)

Grădina de vară cu stupină…

Marți, 08 Martie 2022

Grădina de vară cu stupină, in pădure Pădure de stejar secular– numele reflectă în mod miraculos…

Revista presei mondiale
Stupina 1/2022 (7)

Revista presei mondiale

Marți, 08 Martie 2022

Revista presei mondiale „American Bee Journal” 3/2021 Ce au în comun virusurile albinelor și albinele? În numărul din…

Cum să protejezi o stupină împotriva devastării și furtului? Partea. 1.
Stupina 3/2021 (6)

Cum să protejezi o stupină…

Marți, 05 Octombrie 2021

Cum să protejezi o stupină împotriva devastării și furtului? Partea. 1. Într-o după-amiază însorită de septembrie, am…

Turnarea mai rapidă și mai convenabilă a mierii, partea 2.
Stupina 1/2022 (7)

Turnarea mai rapidă și mai…

Marți, 08 Martie 2022

Turnarea mai rapidă și mai convenabilă a mierii, partea 2. În secțiunea anterioară a acestui articol…

Proprietăți pro-sănătate ale puietului de trantor
Stupina 1/2022 (7)

Proprietăți pro-sănătate ale puietului de…

Marți, 08 Martie 2022

Proprietăți pro-sănătate ale puietului de trantor Omogenatul de puiet de trantor (cunoscut sub denumirea de apilarnil…

Stupina 1/2022 (7)

Stupina 1/2022 (7) 08-03-2022 Hits:1282

Anna Gajda, Ewa Mazur - avatar Anna Gajda, Ewa Mazur

Cum se transmit bolile albinelor. Partea 1.

Cum se transmit bolile albinelor. Partea 1. Agentii patogeni ai albinelor pot fi transmisi pe doua cai principale: verticala (de la matca la ou) si o...

Read more

Stupina 1/2022 (7) 08-03-2022 Hits:1484

Surowiec Marian - avatar Surowiec Marian

Controlul cu ultrasunete al Varroa destructor folosind un emițător sonic

Controlul cu ultrasunete al Varroadestructor folosind un emițător sonic Ideea de a folosi ultrasunetele pentru a controla varooza în coloniile de ...

Read more

Stupina 1/2022 (7) 08-03-2022 Hits:1173

Piątek Michał - avatar Piątek Michał

Turnarea mai rapidă și mai convenabilă a mierii, partea 2.

Turnarea mai rapidă și mai convenabilă a mierii, partea 2. În secțiunea anterioară a acestui articol, am descris o masă cu decantor gravitați...

Read more

Stupina 1/2022 (7) 08-03-2022 Hits:1764

Amor Rafał - avatar Amor Rafał

Cum să protejezi o stupină împotriva distrugerii și a furtului? Partea. 2.

Cum să protejezi o stupină împotriva distrugerii și a furtului? Partea. 2. În numărul 3/2021 din „STUPINA24” am descris posibilități...

Read more

Stupina 1/2022 (7) 08-03-2022 Hits:1449

Janicka Maria - avatar Janicka Maria

Grădina de vară cu stupină, in pădure

Grădina de vară cu stupină, in pădure Pădure de stejar secular– numele reflectă în mod miraculos atmosfera acestui tip de pădure. Stejari v...

Read more

Stupina 1/2022 (7) 08-03-2022 Hits:1366

Woyke Jerzy - avatar Woyke Jerzy

Comparația dintre biologia albinei Apis mellifera și a albinei gigantice Apis dorsata, partea a 3-a.

Comparația dintre biologia albinei Apis mellifera și a albinei gigantice Apis dorsata, partea a 3-a. A doua parte a articolului prezintă diferen...

Read more

Stupina 1/2022 (7) 08-03-2022 Hits:1219

Jaroński Jakub  - avatar Jaroński Jakub

“Plastic”, albine și viespi

“Plastic”, albine și viespi Plasticul, adică materialele plastice din polimeri naturali, sintetici sau modificați, cu proprietăți pe care le...

Read more

Stupina 1/2022 (7) 08-03-2022 Hits:4318

Sidor Ewelina - avatar Sidor Ewelina

Proprietăți pro-sănătate ale puietului de trantor

Proprietăți pro-sănătate ale puietului de trantor Omogenatul de puiet de trantor (cunoscut sub denumirea de apilarnil sau mai puțin frecvent api...

Read more

Stupina 1/2022 (7) 08-03-2022 Hits:1084

Jaroński Jakub  - avatar Jaroński Jakub

Revista presei mondiale

Revista presei mondiale „American Bee Journal” 3/2021 Ce au în comun virusurile albinelor și albinele? În numărul din martie al America...

Read more
Wielki poradnik pasieczny

16. W pracowni i stolarni

Azylem pszczelarza, w którym może się schronić przed całym niedobrym światem, jest pracownia. Tam jest jego ojczyzna, jego tajemnice, niezrozumiałe dla najbliższych domowników i niedostępne dla obcych. Może to być pomieszczenie, zespół pomieszczeń, budynek lub kompleks budynków – zależnie od wielkości pasieki i pozyskiwanych w niej produktów.

Pracownia składa się z kilku części: w jednej pozyskuje się, konfekcjonuje, przechowuje, a także sprzedaje produkty pszczele. Druga część służy do przygotowania sprzętu i materiałów potrzebnych do prowadzenia pasieki. Wyposażenie i organizacja tej drugiej leży tylko w gestii pszczelarza, który powinien zwrócić uwagę na bezpieczeństwo wykonywanych tam prac, zwłaszcza stolarskich, oraz ich ekonomikę.

Natomiast część „miodowa” musi być zorganizowana zgodnie z obowiązującymi przepisami, gdyż pozyskuje się w niej produkty spożywcze pochodzenia zwierzęcego przeznaczone do bezpośredniego spożycia. Warunki, jakie ta część pracowni powinna spełniać są opisane w rozdziale omawiającym sprzedaż miodu.

Oddzielna część pracowni jest potrzebna do wykonywania prac związanych z wychowem matek, zasiedlaniem ulików weselnych, sztucznym unasiennianiem, przygotowaniem pszczół do sprzedaży wysyłkowej.

Wielki poradnik pasiecznyPracownia pasieczna. Fot.© Milan Motyka

Pozyskiwanie miodu

Proces pozyskiwania miodu składa się z kilku etapów: przygotowania plastrów, odsklepiania, wirowania, cedzenia, klarowania, przechowywania i konfekcjonowania.

Miód w chwili odbierania go z uli ma temperaturę gniazda pszczelego, czyli około 35°C. W tej temperaturze jest rzadki, ale szybko stygnie i jego lepkość wzrasta. Im szybciej przystąpi się do wirowania, tym będzie ono bardziej skuteczne: mniej miodu zostanie w plastrach i wirowanie oraz cedzenie zajmie mniej czasu.

W dużych pasiekach wędrownych nie zawsze jest to możliwe i plastry muszą czekać czasem kilka dni na wirowanie. Trzeba je wtedy ogrzać przed wirowaniem, do czego służą specjalne komory grzewcze. Jest to szafa lub pomieszczenie, do którego wstawia się transportówki (korpusy, nadstawki) z plastrami z miodem i przez 1 dobę utrzymuje się w niej temperaturę około 40°C.

Wielki poradnik pasiecznyOdsklepianie ramek. Fot.© Roman Dudzik

Po rozgrzaniu miodu przystępuje się do jego odsklepiania i wirowania.

подписка [...] - Nu poţi citi decât fragmente ale articolelor - Abonament

Bijaki zrywają zasklep z plastra wprowadzanego między dwa wałki robocze. Maszyna bijakowa odsklepia plastry bardzo dokładnie, łącznie z zagłębieniami na jego powierzchni.

Wielki poradnik pasiecznyFot.© Agnieszka Dudzik

Ponieważ wydajność maszyn do odsklepiania jest duża, są one zazwyczaj wyposażone w transporter – wannę, w której odsklepione plastry oczekują na umieszczenie w miodarce.

Wielki poradnik pasiecznyOdsklepianie ramki z miodem odsklepiaczem widelcowym.

W czasie odsklepiania ręcznego ramkę opiera się na stelażu odsklepiarki, czyli stołu – wanienki, wyposażonej w siatkę, na którą spadają odsklepiny (ścięty zasklep woskowy), gdzie ocieka z nich miód. Plastry po odsklepieniu umieszcza się w wirówce, a gdy ta jest zajęta – na specjalnej wanience, gdzie czekają na odwirowanie.

Do ociekania odsklepin używa się różnych sit: okrągłych, stożkowych, sześciennych itp. Praktycznym rozwiązaniem mającym zastosowanie nawet w większych pasiekach, jest umieszczenie odsklepin w siatkowym worku, który zawiesza się w beczce.

W dużych pasiekach, w których proces odbioru miodu jest zmechanizowany, odsklepiny odwirowuje się w celu pozyskania z nich jak największej ilości miodu. Są też maszyny ślimakowe służące do wyciskania miodu z odsklepin.

Wielki poradnik pasiecznyRamki z odsklepionym miodem oczekujące na miodobranie.

Wielki poradnik pasiecznyWyciskarka ręczna do odsklepin.

Pasieki korzystające z pożytku wrzosowego muszą być wyposażone w sprzęt do rozluźniania miodu w plastrach. Miód wrzosowy jest galaretowaty i nie wyleci z plastrów bez jego rozluźnienia. Stosuje się do tego rozluźniacze miodu wrzosowego.

Istota działania takiego urządzenia polega na wprowadzeniu do odsklepionych komórek plastrów odpowiednio dopasowanych pręcików metalowych lub z tworzywa sztucznego, które wypychają miód z komórek.

Wielki poradnik pasiecznyRozluźniacz do miodu wrzosowego.

Miodarka (wirówka), w której wiruje się plastry, zbudowana jest ze zbiornika i wirującego w nim kosza. W koszu umieszcza się odsklepione plastry. W trakcie wirowania miód wyrzucany jest z komórek plastra siłą bezwładności. Miód spada na ściany miodarki, po czym spływa na dno i otworem wypustowym wypływa z miodarki.

Miodarki dzieli się ze względu na sposób ustawienia w nich plastrów. W miodarkach diagonalnych, czyli hordialnych (inaczej nazywane też tangensowymi), ramki ustawione są płaszczyznami równolegle do obwodu wirówki. W promienistych, czyli radialnych, ramki ustawione są promieniście górnymi beleczkami do obwodu kosza.

W miodarce hordialnej po odwirowaniu miodu z jednej strony plastrów, wirowanie należy przerwać i ramki odwrócić. W miodarkach promienistych miód wylatuje jednocześnie z obu stron plastra dzięki temu, że komórki skierowane są pod niewielkim kątem (około 8°) ku górze.

Wielki poradnik pasieczny

Miodarki hordialne wyposażone są w odwracane kasety, w których umieszcza się plastry do wirowania. Wirnik miodarki jest wtedy tak skonstruowany, że po zmianie kierunku jego obrotów kasety same się odwracają i wirowany jest miód z drugiej strony plastrów.

Wielkość miodarek bywa różna, od hordialnych mieszczących 2 plastry do promienistych o pojemności kilkudziesięciu plastrów.

Wielki poradnik pasiecznyWirowanie ramek z miodem. Fot.© Roman Dudzik

Miodarki mogą być o napędzie ręcznym (na korbę) lub elektrycznym. Te ostatnie są wyposażone w elektroniczne urządzenie zwane falownikiem, które pozwala zmieniać liczbę obrotów silnika w miarę ubywania miodu w wirowanych plastrach.

Wszystkie mające kontakt z miodem elementy miodarek powinny być wykonane z materiałów dopuszczonych do kontaktu z żywnością.

Z odwirowanego miodu odcedza się okruchy wosku i inne zanieczyszczenia na cedzidłach (sitach). Do cedzenia są używane sita poziome i pionowe. W poziomych miód spływa z góry na dół, zaś w pionowych płynie w specjalnej wannie, przedzielonej pionowo ustawionymi sitami o coraz mniejszych „oczkach”. W sitach pionowych dla usprawnienia przepływu miód jest podgrzewany.

Wielki poradnik pasiecznyCedzenie miodu. Fot.© Roman Dudzik

Wielki poradnik pasiecznySito pionowe podgrzewane.

Wielki poradnik pasiecznySito stożkowe.

Po odcedzeniu zanieczyszczeń miód trafia do odstojników, w których przebiega kilkudniowy proces jego klarowania. Odstojnik to wysoki pojemnik z kurkiem spustowym osadzonym 3-5 cm powyżej dna. Dodatkowo w najniższym punkcie odstojnika znajduje się drugi kurek, służący do spuszczania miodu z zanieczyszczeniami.

W odstojniku zanieczyszczenia ciężkie opadają na dno, a lekkie wypływają na powierzchnię miodu. Kurkiem spustowym zlewa się miód wolny od większości zanieczyszczeń.

Wielki poradnik pasiecznyFot.© Roman Dudzik

Sklarowany miód można przelać do naczyń handlowych lub magazynowych. Do przechowywania miodu służą różnej wielkości pojemniki i beczki wykonane z nierdzewnej blachy i polipropylenu. Większość pszczelarzy wszystek miód lub przynajmniej jego część rozlewa do różnej wielkości słoików będących opakowaniami detalicznymi.

Do takiego konfekcjonowania w małej pasiece wystarczy naczynie z kurkiem spustowym na dole. W dużych pasiekach konieczne jest zastosowanie pompy – dozownika, którą można nalewać porcje miodu określonej wielkości.

Wielki poradnik pasiecznyStół z dozownikiem służący do konfekcjonowania miodu. Fot.© AD-studio

W czasie przechowywania miód ulega krystalizacji. Jest to normalny proces właściwy wszystkim roztworom przesyconym, polegający na wytrącaniu się substancji rozpuszczonej w formie kryształów wokół jąder krystalizacji. Jądrami takimi są różne bardzo drobne ciała stałe, nierozpuszczone niewielkie (niewidoczne gołym okiem) kryształy cukrów, wielkocząsteczkowe jony i inne elementy.

подписка [...] - Nu poţi citi decât fragmente ale articolelor - Abonament

Wielki poradnik pasiecznyDekrystalizator.

Wszystkie naczynia i narzędzia mające kontakt z miodem powinny być wykonane z materiałów dopuszczonych do kontaktu z żywnością. Muszą być utrzymywane w dobrym stanie technicznym i higienicznym. Pojemniki na miód, miodarki, odsklepiarki, odstojniki i cedzidła muszą być wykonane ze stali nierdzewnej kwasoodpornej lub emaliowanej albo z dopuszczonego do kontaktu z żywnością polipropylenu.

Przed pierwszym użyciem w sezonie oraz po zakończeniu każdego cyklu pozyskiwania miodu sprzęt musi być odkażony.

Osoby biorące udział przy pozyskiwaniu i konfekcjonowaniu miodu muszą posiadać aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania prac przy produkcji żywności. W pomieszczeniu, w którym pozyskiwany i konfekcjonowany jest miód, nie wolno przebywać osobom postronnym. Do tej pracy należy używać oddzielnego ubrania i obuwia.

Urządzeniem przydatnym w określaniu właściwej jakości miodu jest refraktometr. Służy on do sprawdzania zawartości wody w miodzie. Używa się go zwłaszcza wtedy, gdy odbierany jest miód niezasklepiony, mogący mieć więcej niż 19% wody. Najprostszy i najtańszy jest refraktometr optyczny, który nie wymaga zasilania i można go używać w pasiece.

Wielki poradnik pasiecznyBadanie miodu refraktometrem. Fot.© Roman Dudzik

Wielki poradnik pasiecznyBadanie miodu refraktometrem. Fot.© Roman Dudzik

Pasieki, w których pozyskuje się obnóża pyłkowe muszą być wyposażone w sprzęt do ich suszenia i czyszczenia. Obnóża odebrane z poławiacza są wilgotne. Pyłek kwiatowy ze względu na bardzo bogaty skład chemiczny jest dobrą odżywką dla wszelkich drobnoustrojów.

By nie dopuścić do ich rozwoju, każdorazowo odebraną porcję obnóży należy wysuszyć. Dokonuje się tego w specjalnej suszarce, gdzie pyłek dosuszany jest ciepłym powietrzem, po rozłożeniu go cienkimi warstwami na osiatkowanych półkach. Po dosuszeniu do wilgotności nie większej niż 6% obnóża przewiewa się na wialni, przypominającej miniaturową wialnię do zboża. Po przewianiu obnóża należy jeszcze przebrać ręcznie.

Inne prace

Do wykonywania prac związanych z naprawą, konserwacją, wyrobem i przygotowaniem sprzętu pasiecznego należy korzystać z oddzielnych pomieszczeń niż te, w których pozyskujemy produkty pszczele. Jest to najczęściej warsztat – stolarnia, gdzie zgromadzone są narzędzia służące do reperacji uli, zbijania i drutowania ramek, wtapiania węzy i wytapiania wosku.

Jeżeli pszczoły są karmione syropem cukrowym, pasieka musi dysponować oddzielnym pomieszczeniem do magazynowania cukru (może to być jednocześnie magazyn miodu) i do przygotowywania syropu (to pomieszczenie musi być oddzielne).

подписка [...] - Nu poţi citi decât fragmente ale articolelor - Abonament

Wielki poradnik pasiecznyKorpusy uli zmagazynowane w stolarni. Fot.© Krzysztof Kasperek

Wyrób i przygotowanie ramek

Obecnie pszczelarze coraz rzadziej przygotowują potrzebny sprzęt we własnym zakresie. Oferta sklepów z wyposażeniem pasiek jest coraz szersza i większość potrzebnych rzeczy można kupić. Dotyczy to uli, ich wyposażenia oraz pracowni pasiecznej.

Można kupić gotowe, złożone, zbite i podziurkowane ramki, a nawet ramki z wciągniętym drutem. Dostępne są zarówno ramki drewniane wykonane z różnych gatunków drewna, jak i wykonane z tworzywa sztucznego, plastikowe. Również rojnice, transportówki, uliki weselne, ule na odkłady są w sprzedaży.

Wykonuje się je z drewna, płyty pilśniowej, sklejki i utwardzonego styropianu. Biorąc pod uwagę koszt materiałów, energii, konieczność posiadania maszyn stolarskich i innych, a także niebezpieczeństwo wypadku, opłaci się zakupić gotowy sprzęt.

Wielki poradnik pasiecznyDrutowanie ramek. Fot.© Sławomir Trzybiński

Wyrób ramek we własnym zakresie jest prostą pracą stolarską. Z desek grubości 25 mm wyrzyna się listewki odpowiedniej długości. Jest do tego potrzebna szybkoobrotowa piła tarczowa, z tarczą widiową. Następnie z listewek zbija się ramki, korzystając z prawidła lub bezpośrednio w rękach.

подписка [...] - Nu poţi citi decât fragmente ale articolelor - Abonament

Wielki poradnik pasiecznyWtapianie węzy Fot.© Milan Motyka

Do wtapiania węzy używa się prądu elektrycznego o niskim napięciu, do 12 V i dużym natężeniu – około 4 A. Jeżeli plastry z miodem mają być wirowane w miodarce promienistej, węza po wtopieniu powinna przylegać do dolnej listewki ramki oraz jednej z bocznych listewek.

Dzięki temu pszczoły przybudują plaster do wszystkich listewek i nie wyłamie się on podczas wirowania.

подписка [...] - Nu poţi citi decât fragmente ale articolelor - Abonament

Wielki poradnik pasiecznyFot.© Milan Motyka

Na 1 kg węzy cienkiej na ramkę wielkopolską wchodzi 20-22 arkuszy, a grubej tylko około 12. Węzy cienkiej (0,5-1 mm) pszczoły nie pogrubiają, natomiast mogą przerabiać część wosku z węzy grubej (1,5-2 mm) na ścianki komórek.

Dzięki temu węza gruba jest odbudowywana szybciej. Mimo to środkowa ściana plastra zbudowanego na węzie grubej jest zawsze grubsza niż odbudowanego na węzie cienkiej lub bez użycia węzy. Plastry zbudowane na węzie grubej są mocniejsze, co chroni je przed wyłamywaniem w czasie wirowania, zwłaszcza plastrów młodych.

Od kilkudziesięciu lat jest stosowana, szczególnie w krajach o gorącym klimacie, węza z tworzywa sztucznego. Węza taka zapobiega wyłamaniu się plastrów w czasie transportu uli w wysokich temperaturach i w czasie wirowania. W Polsce węza z plastiku na razie jest mało popularna.


Wielki poradnik pasieczny